معماری ابیانه
علاوه بر خاک سرخ که منحصر به ابیانه بوده و دربرابر باران مقاوم بوده است چوب نیز در استحکام و دوام بناها نقش موثری داشته و دارد. با توجه و دقت به تعدادی از خانه های مشخصه ای که در ابیانه است می توان بافت ساختمانی خانه های ابیانه را به سه دوره تاریخی تقسیم کرد.
۱ - خانه های دوره سلجوقی: این خانه‌ها حیاط ندارند. آنها دارای یک ایوان جنوبی حدودا" به ارتفاع 5 متر است. اطراف این ایوان، خانه در دو طبقه بالا رفته و اتاقها پیرامون صفه قرار دارند . یک فضای باز بنام صفه در هر خانه تعبیه شده و بعنوان حیاط مسقف کار می‌کرده و همچنین برای مراسم عزا و عروسی نیز مورد استفاده قرار می گرفته است.
2- خانه های دوره صفویه : در این دوره توجه بیشتری به صفه شده و خانه های چهار صفه ای پیشرفت کرده است. قرینه سازی در آنها رعایت شده و تزئینات داخلی هم کاملاً از دوره قبل متمایز است.
3- خانه های دوره قاجاریه : از اواخر دوره صفویه در وضع عمومی روستا رکود بوجود آمد و تا اواخر دوره قاجار ادامه داشت.
ماخذ : کتاب ابیانه و فرهنگ مردم آن، مولف: زین العابدین خوانساری ابیانه
